Balancers

Wie bewust bezig is met paardenvoeding, kan er niet meer omheen: balancers.

Wat is een balancer?

Balancers zijn een moderne versie van wat vroeger de "vitaminen- en mineralenbrok" werd genoemd. Het hoofdbestanddeel van een balancer is dus een -uitgebalanceerde- mengeling van noodzakelijke voedingsstoffen. De klassieke vitaminen- en mineralenbrok was bedoeld als beperkte aanvulling bij krachtvoer. Met een goede balancer is het helemaal niet meer noodzakelijk om krachtvoer te geven: het paard kan alle noodzakelijke vitaminen en mineralen halen uit de balancer in combinatie met ruwvoer. Daarnaast kan een balancer diverse extra's bevatten die de gezondheid en prestaties van uw paard ondersteunen.

Krachtvoer do's en don'ts

Er zijn vele redenen om minder krachtvoer te geven, en een enkele om het wél te voeren.

Krachtvoer (granen, mengeling, muesli's, bix) bevat veel zetmeel en meestal ook veel suikers. Het bevat hooggeconcentreerde energie die in sommige sporttakken nodig is. Ook sommige drachtige merries en te magere paarden kunnen de extra energie gebruiken. In dat geval is het wel belangrijk dat de hoeveelheid beperkt wordt tot max 2,5kg per dag en max 1-2kg per maaltijd (voor gevoelige paarden nog minder). Krachtvoer verhoogt het risico op onder andere koliek, diarree en maagzweren. Worden de genoemde hoeveelheden overschreden, dan gaan deze risico's sterk stijgen. Door de verstoring van de dikkedarmwerking kan het zelfs gebeuren dat paarden eerder vermageren dan verdikken. Zelfs veel sportpaarden zijn dus eerder gebaat bij aanvulling van energie en eiwit op een andere manier: bijvoorbeeld onder vorm van plantaardige olie, bietenpulp, luzerne. Ook verandering van type hooi naar een fijner, bladrijker hooi kan een groot verschil maken voor een paard dat iets extra nodig heeft.

Aan de andere kant zijn tegenwoordig veel paarden te zwaar en is het al moeilijk voldoende ruwvoer te geven zonder dat het paard verdikt. Door krachtvoer weg te laten geef je minder caloriën en kun je dus iets meer van het zo belangrijke ruwvoer geven. In dit geval is het dus best om liefst helemaal geen krachtvoer te geven. Het "klein schepje" of "handje" dat dan vaak gevoerd wordt, levert toch veel te weinig nuttige (bouw)stoffen en tegelijk nodeloze caloriën. Krachtvoeders zijn er meestal op aangepast om per dag rond 3-4 kg te voeren. Zodra je minder geeft, wordt niet aan alle behoeften voldaan qua vitaminen en mineralen. Hetzelfde geldt voor eiwitten: als een paard niet alle essentiële aminozuren in de juiste verhouding binnen krijgt, zal het moeilijker spiermassa opbouwen. Ruwvoer bevat uiteraard ook vitaminen, mineralen en eiwitten, maar meestal niet de juiste bouwstoffen in de juiste verhouding. Ruwvoer is qua mineralensamenstelling immers gebaseerd op de grond waarop het gegroeid is, en kan zo bepaalde mineralen in overschot bevatten en een tekort aan andere. Door een overschot, worden andere mineralen slechter opgenomen dus wordt een tekort soms nog versterkt. Ruwvoer bevat niet altijd voldoende essentiële aminozuren. Dit zijn de bouwstenen waaruit eiwitten (oa spieren) opgebouwd zijn. Als er bepaalde aminozuren tekort zijn, kan het lichaam niet voldoende (spier)eiwit aanmaken, ook al zit er in totaal genoeg eiwit in het voer.

Weinig of geen krachtvoer geven is dus prima, maar dan dien je een goede balancer te geven als aanvulling. Oók bij een paard dat niet of weinig werkt!

Kwaliteitsverschillen balancers

Veel balancers beweren "compleet" te zijn, maar zeer weinig balancers zijn dit ook echt! Eén van de stoffen waarop fabrikanten graag bezuinigen is vitamine E. Als dit per dagdosis voor een paard lager is dan 800-1000mg is er veel kans dat de andere stoffen in de balancer ook niet heel hoog gedoseerd zijn. Rekenvoorbeeld: een balancer die 8000mg vitamine E per kg bevat en waar 150g per dag van gevoerd moet worden, levert per dag 1200mg vitamine E.

Naast de absoluut noodzakelijke stoffen kan een balancer ook extra's bevatten zoals een ruimere hoeveelheid biotine (voor hoeven en vacht), antioxidanten zoals vitamine C, prebiotische vezels en probiotica die het microbioom in de darm ondersteunen en zo de gezondheid van het hele paard kunnen verbeteren.

Een derde zaak waarin balancers zich kunnen onderscheiden is het gebruik van (duurdere maar beter door het lichaam opneembare) chelaatvormen van mineralen en natuurlijke vitamine E.

Na goede ervaringen met het gebruik van balancers besloot ik in 2017 dat het nog beter moest kunnen. Paardenvoeding, en dan vooral wat goede voeding kan doen voor de gezondheid en prestaties van een paard, fascineerde me zodanig dat ik uiteindelijk besloot om zelf een balancer van topkwaliteit samen te gaan stellen. Na veel rekenen en bijschaven is dit super complete voer sinds begin 2018 in productie. Het is verkrijgbaar via www.estehorsecare.com en uiteraard ook via de praktijk.